Τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ αρχικά ήταν ιδιαίτερα δημοφιλή, τώρα κινδυνεύουν να μην απορροφηθούν πλήρως. Ο ρυθμός υπογραφής νέων δανειακών συμβάσεων έχει επιβραδυνθεί, καθυστερώντας έτσι την υποβολή αιτημάτων για την επόμενη δόση.

Συγκεκριμένα, υπάρχει καθυστέρηση μιας δόσης σε σχέση με το χρονοδιάγραμμα και τις επιχορηγήσεις του ΤΑΑ. Ενώ έχει εγκριθεί κατ’ αρχήν το 6ο αίτημα για τις επιχορηγήσεις, το αντίστοιχο για τα δάνεια δεν έχει καν υποβληθεί, καθώς δεν έχει επιτευχθεί το ορόσημο των 9 δισ. ευρώ σε συμβασιοποιημένα δάνεια (στα τέλη Οκτωβρίου το ποσό ήταν 7,74 δισ. ευρώ). Η κυβέρνηση ελπίζει ότι αυτό θα συμβεί έως τον Δεκέμβριο, ώστε να υποβληθούν από κοινού το 6ο αίτημα δανείων και το 7ο αίτημα επιχορηγήσεων.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, Φωκίων Καραβίας, δήλωσε στο 8th Athens Investment Forum ότι, με τις τρέχουσες εκτιμήσεις, θα απορροφηθεί περίπου το 75% των διαθέσιμων πόρων του Ταμείου, προσθέτοντας ότι με μια επιπλέον προσπάθεια το ποσοστό μπορεί να αυξηθεί. Επίσης, ανέφερε ότι στις περισσότερες χώρες δεν θα απορροφηθούν όλοι οι πόροι του ΤΑΑ.

Σύμφωνα με πηγές από τράπεζες και το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, η βασική αιτία της καθυστέρησης είναι η μειωμένη επενδυτική διάθεση από μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες μπορούν εύκολα να εξασφαλίσουν και τον απαιτούμενο τραπεζικό δανεισμό. "Όσες μεγάλες επιχειρήσεις ήταν να πάρουν δάνειο, πήραν", αναφέρουν τραπεζικές πηγές. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, από την άλλη, συχνά δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για τέτοιου είδους δάνεια. Επιπλέον, ο δανεισμός πρέπει να αφορά κυρίως επενδύσεις πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, σύμφωνα με τους στόχους του Ταμείου.

Η κυβέρνηση επιδιώκει να διοχετεύσει μέρος των εναπομεινάντων δανείων στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, μέσω της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, ζητώντας από την Κομισιόν, στο πλαίσιο της αναθεώρησης του Ταμείου Ανάκαμψης, να διατεθούν 1,5-2 δισ. ευρώ από τα αδιάθετα δάνεια. Επίσης, έχει ζητήσει να διατεθούν επιπλέον 250 εκατ. ευρώ στο Invest EU, τα οποία θα προστεθούν στα 500 εκατ. ευρώ που προβλέπονται ήδη.

Συνολικά, τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης ανέρχονται σε 17,7 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 15,4 δισ. ευρώ αφορούν χαμηλότοκα επιχειρηματικά δάνεια και τα υπόλοιπα κατανέμονται στο πρόγραμμα «Σπίτι μου ΙΙ» (1 δισ. ευρώ), το Invest EU (500 εκατ. ευρώ), το Equity της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (500 εκατ. ευρώ) και το «Αναβαθμίζω το Σπίτι μου» (300 εκατ. ευρώ).

Μετά τις προτεινόμενες τροποποιήσεις, εκτιμάται ότι θα απομείνουν περίπου 4 δισ. ευρώ δανείων για ιδιώτες επενδυτές τον επόμενο χρόνο. Ωστόσο, ακόμη και αυτό το ποσό αποτελεί πρόκληση, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές. Στον τραπεζικό χώρο, θεωρούν ότι ακόμη και η επίτευξη ποσοστού απορροφητικότητας 75% είναι δύσκολη.

Εκτός από την εξάντληση των μεγάλων ελληνικών επιχειρήσεων που θα μπορούσαν να δανειοδοτηθούν, η μείωση των επιτοκίων της αγοράς έχει συμβάλει στην υποχώρηση του ενδιαφέροντος. Η διαφορά με το επιτόκιο του δανείου του ΤΑΑ δεν είναι πλέον τόσο μεγάλη, ώστε να αποτελεί σημαντικό κίνητρο, ενώ η γραφειοκρατία που συνοδεύει τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης αποθαρρύνει πολλούς επενδυτές.

Στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας τονίζουν ότι η εκταμίευση του συνόλου των δανείων δεν είναι τόσο κρίσιμη όσο των επιχορηγήσεων, καθώς τα δάνεια προστίθενται στο δημόσιο χρέος. Ωστόσο, η αρχική απόφαση της Ελλάδας να τα εκταμιεύσει είχε ως στόχο την κάλυψη του επενδυτικού κενού της χώρας. Η μη απορρόφησή τους μπορεί να υποδηλώνει έλλειψη του προσδοκώμενου ενδιαφέροντος. Επιπλέον, η διοχέτευση των δανείων σε επενδύσεις με ασθενές παραγωγικό αποτύπωμα, όπως επιχειρήσεις εστίασης, δεν θα εξυπηρετήσει τον βασικό σκοπό του Ταμείου Ανάκαμψης και της Ελλάδας.