Ο τουρισμός στην Ευρώπη, Ελλάδα συμπεριλαμβανομένης, βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο. Ο υπερτουρισμός προκαλεί αντιδράσεις και αυστηροποίηση των μέτρων. Τι πρέπει να γνωρίζουν οι ταξιδιώτες για το 2026 και πώς μπορούν να ταξιδέψουν υπεύθυνα;

Ας δούμε τι ισχύει σε δημοφιλείς προορισμούς:

Στη Μύκονο και τη Σαντορίνη, οι επισκέπτες κρουαζιέρας πληρώνουν 20 ευρώ ανά άτομο κατά τη διάρκεια της υψηλής περιόδου. Η Μύκονος υποδέχθηκε 1,29 εκατομμύρια τουρίστες κρουαζιέρας το 2024, ένας τεράστιος αριθμός για ένα νησί 10.000 κατοίκων. Σε εθνικό επίπεδο, η Ελλάδα έχει εισαγάγει Φόρο Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Αλλαγή, που κυμαίνεται από 1,50 έως 15 ευρώ ανά διανυκτέρευση, ανάλογα με την κατηγορία του ξενοδοχείου και την εποχή. Στόχος είναι η στήριξη πρωτοβουλιών για την κλιματική αλλαγή και η ενθάρρυνση ταξιδιών εκτός υψηλής περιόδου.

Το Άμστερνταμ, γιορτάζοντας τα 750 χρόνια του, εφαρμόζει μια από τις πιο ολοκληρωμένες περιβαλλοντικές ατζέντες της Ευρώπης. Ένας τουριστικός φόρος 12,5% στα καταλύματα, απαγορεύσεις για μεγάλα λεωφορεία και χρέωση 14,50 ευρώ ανά επιβάτη κρουαζιέρας είναι μερικά μόνο από τα μέτρα. Τον Ιανουάριο εισήχθησαν ζώνες μηδενικών εκπομπών και τον Απρίλιο οι περιηγήσεις στα κανάλια πρέπει να γίνονται με σκάφη μηδενικών εκπομπών. Το Άμστερνταμ δίνει προτεραιότητα στη διατήρηση του πολιτισμού και στην αστική βιωσιμότητα έναντι της ανεξέλεγκτης ανάπτυξης.

Η Βενετία εισήγαγε τέλος πρόσβασης για τους ημερήσιους εκδρομείς σε 29 ημέρες το 2024 και σε 54 ημέρες το 2025. Οι επισκέπτες που κάνουν κράτηση τουλάχιστον τέσσερις ημέρες νωρίτερα χρεώνονται 5 ευρώ, ενώ οι υπόλοιποι 10 ευρώ. Η πόλη έχει δημιουργήσει έσοδα 2,2 εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία επανεπενδύονται στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και στη διαχείριση του τουρισμού. Επιπλέον, αυστηροποιούνται οι κανονισμοί για τις βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις, περιορίζοντάς τες σε 120 ημέρες ετησίως.

Η Πομπηία, με 4 εκατομμύρια επισκέπτες το 2024, έχει εισαγάγει ημερήσιο όριο 20.000 επισκεπτών. Ένα σύστημα διαχωρισμού εισόδου (15.000 το πρωί, 5.000 το απόγευμα) βοηθά στη διαχείριση της κυκλοφορίας των πεζών. Ένα νέο πρόγραμμα λεωφορείων κατευθύνει τους τουρίστες σε λιγότερο γνωστούς αρχαιολογικούς χώρους.

Η Πάλμα ντε Μαγιόρκα βάζει όρια στις αφίξεις κρουαζιερόπλοιων και στις διαμονές σε ξενοδοχεία, στοχεύοντας σε τουρίστες με υψηλότερες δαπάνες και χαμηλότερο αντίκτυπο. Η Βαρκελώνη δεν εκδίδει νέες άδειες ξενοδοχείων ή βραχυπρόθεσμης μίσθωσης στις πιο πολυσύχναστες γειτονιές και προτείνει τουριστικό φόρο 7 ευρώ ανά διανυκτέρευση για βελτιώσεις στη στέγαση και τις υποδομές. Ένα ταμείο 400 εκατομμυρίων ευρώ θα αναπροσανατολίσει τον τουρισμό προς πολιτιστικές εκδηλώσεις και βιώσιμες εμπειρίες.

Η Λισαβόνα διπλασίασε τον φόρο διανυκτέρευσης στα 4 ευρώ τον Ιανουάριο του 2025. Το Πόρτο ακολούθησε και εννέα δήμοι στις Αζόρες και τη Μαδέρα έχουν εισαγάγει παρόμοιους φόρους. Η Πορτογαλία αυστηροποιεί τους κανονισμούς για τις βραχυπρόθεσμες μισθώσεις και περιορίζει τις επιπτώσεις των προγραμμάτων χρυσής βίζας.

Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει εισαγάγει την Ηλεκτρονική Άδεια Ταξιδιού (ETA) από τον Ιανουάριο του 2025, απαιτώντας από τους μη Ευρωπαίους επισκέπτες να αποκτήσουν μια ψηφιακή κάρτα αξίας 10 λιρών. Στη Σκωτία, ο νόμος περί φόρου επισκεπτών σηματοδοτεί μια αυξανόμενη τάση προς την τοπικά διαχειριζόμενη πολιτική για τον τουρισμό.

Συνολικά, αυτά τα μέτρα αντικατοπτρίζουν μια προσπάθεια ανάκτησης του ελέγχου ενός τουριστικού τομέα που έχει ξεπεράσει τις δυνατότητες των τοπικών κοινοτήτων.