Με την έλευση της τεχνητής νοημοσύνης (AI), η αγορά εργασίας μεταμορφώνεται με καταιγιστικούς ρυθμούς. Ρόλοι αλλάζουν και οι δεξιότητες που κάποτε θεωρούνταν απαραίτητες, πλέον υποχωρούν. Η νέα έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF) δίνει το στίγμα: η απλή επάρκεια δεν αρκεί – η συνεχής προσαρμογή και εξέλιξη είναι μονόδρομος.

Σήμερα, λιγότεροι από τους μισούς εργοδότες θεωρούν βασική δεξιότητα τη διαχείριση της τεχνητής νοημοσύνης και των μεγάλων δεδομένων (big data) – δηλαδή την ικανότητα ταχείας ανάλυσης και αξιολόγησης τεράστιων όγκων δεδομένων μέσω των διαθέσιμων εργαλείων για την παραγωγή αποτελεσμάτων.

Ωστόσο, σύμφωνα με την έκθεση Future of Jobs Report 2025 του WEF, που παρουσιάζει το Euronews, αυτό αναμένεται να αλλάξει ριζικά. Η ζήτηση για τεχνολογικές δεξιότητες στην εποχή της AI προβλέπεται να αυξηθεί ραγδαία τα επόμενα πέντε χρόνια, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη κατηγορία.

Παρά το γεγονός ότι οι περισσότερες εταιρείες χρησιμοποιούν ήδη την AI, και πολλές βασίζονται σε αυτήν καθημερινά, πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου Drexel στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ κατέδειξε ότι λίγοι εργαζόμενοι είναι πραγματικά έτοιμοι να αξιοποιήσουν τα οφέλη της.

Η έρευνα έδειξε ότι οι περισσότεροι εργαζόμενοι αναφέρουν πως χρησιμοποιούν την AI «περιστασιακά» ή «σε βασικές εργασίες», ενώ ένα μικρό ποσοστό μόνο αξιοποιεί πλήρως τις δυνατότητές της για αυτοματοποίηση, ανάλυση δεδομένων και βελτιστοποίηση ροών εργασίας.

Η έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ για το 2025 βασίστηκε σε δεδομένα από περισσότερους από 1.000 μεγάλους εργοδότες παγκοσμίως, που αντιπροσωπεύουν πάνω από 14 εκατομμύρια εργαζομένους σε 22 κλάδους και 55 οικονομίες.

Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, η αναλυτική σκέψη είναι η πιο περιζήτητη δεξιότητα, με το 69% των εργοδοτών να την κατατάσσει στα βασικά προσόντα. Ακολουθεί το τρίπτυχο «ανθεκτικότητα, ευελιξία και προσαρμοστικότητα», που θεωρείται απαραίτητο από το 67% των εργοδοτών.

Σε μια εποχή ραγδαίων τεχνολογικών και επιχειρησιακών αλλαγών, η ικανότητα μετάβασης μεταξύ ρόλων και εργαλείων χωρίς δυσκολίες θεωρείται κρίσιμη για τη μακροπρόθεσμη απασχολησιμότητα.

Επίσης, σημαντικά παραμένουν τα ηγετικά προσόντα, το ομαδικό πνεύμα και η επιδραστικότητα, που εκτιμώνται από το 61% των εργοδοτών. Οι επιχειρήσεις αναγνωρίζουν ότι, παρά την ενίσχυση της παραγωγικότητας από την AI, οι ομάδες χρειάζονται ηγέτες που μπορούν να καθοδηγούν, να επιλύουν συγκρούσεις, να εμπνέουν και να καλλιεργούν συνεργασία.

Η δημιουργική σκέψη είναι επίσης κρίσιμη, με το 57% των εργοδοτών να την θεωρούν βασική δεξιότητα, όχι μόνο σε δημιουργικούς κλάδους, αλλά και για την εύρεση λύσεων και την ευρηματική χρήση της AI.

Η έκθεση αναδεικνύει επίσης την ανάγκη για «κίνητρο και αυτογνωσία», «τεχνολογική παιδεία», «ενσυναίσθηση και ενεργητική ακρόαση» και «περιέργεια και διά βίου μάθηση».

Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες τάσεις είναι η έμφαση σε δεξιότητες που δεν είναι τεχνικές, αλλά ανθρώπινες. Εργαζόμενοι που μαθαίνουν γρήγορα, τολμούν να πειραματιστούν και έχουν επίγνωση των δυνατοτήτων και αδυναμιών τους, αποδεικνύονται πιο αποτελεσματικοί στο μεταβαλλόμενο περιβάλλον της AI.

Αντίθετα, η «πολυγλωσσία» και η ικανότητα λειτουργίας σε διεθνές περιβάλλον εμφανίζουν χαμηλότερη ζήτηση, εξέλιξη που συνδέεται με τη διάδοση εργαλείων αυτόματης μετάφρασης και συστημάτων AI που γεφυρώνουν διαπολιτισμικά χάσματα.

Όσον αφορά τις δεξιότητες αισθητηριακής και αντιληπτικής ικανότητας, μόλις το 6% των εργοδοτών τις θεωρεί βασικές.

Σε ερώτηση σχετικά με την εξέλιξη των δεξιοτήτων έως το 2030, οι εργοδότες ανέφεραν ότι η δεξιότητα «AI και μεγάλα δεδομένα» αναμένεται να αυξηθεί κατά 87%. Ακολουθούν οι κατηγορίες «δίκτυα και κυβερνοασφάλεια» (70%) και «τεχνολογική παιδεία» (68%).

Παράλληλα, δεξιότητες όπως η δημιουργικότητα, η ανθεκτικότητα, η περιέργεια και η διά βίου μάθηση προβλέπεται να λειτουργούν συμπληρωματικά προς τις τεχνολογικές. Ηγετικά προσόντα, επιδραστικότητα και διαχείριση ταλέντου προβλέπεται επίσης να διατηρηθούν σε υψηλή ζήτηση.

Αντίθετα, οι εργοδότες αναμένουν ότι οι «χειρωνακτικές δεξιότητες, αντοχή και ακρίβεια» και οι «δεξιότητες ανάγνωσης, γραφής και μαθηματικών» θα μειωθούν σε σημασία, κυρίως λόγω της αυτοματοποίησης και της αυξανόμενης εξάρτησης από εργαλεία AI για βασικούς υπολογισμούς και αναλύσεις.

«Η πανδημία COVID-19, σε συνδυασμό με τις ραγδαίες εξελίξεις στις τεχνολογίες αιχμής, προκάλεσαν σημαντικές αναταράξεις στην αγορά εργασίας και τις δεξιότητες», αναφέρεται στην έκθεση. Ωστόσο, επισημαίνεται ότι οι επιπτώσεις δεν είναι ομοιόμορφες σε όλες τις οικονομίες και τους κλάδους.

Οι οικονομίες χαμηλότερου και μεσαίου εισοδήματος αναμένουν τις μεγαλύτερες αλλαγές, ενώ οι χώρες υψηλού εισοδήματος, όπως η Δανία, η Ολλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Γερμανία, προβλέπουν τις λιγότερες αναταράξεις έως το 2030.