Ξεκίνησαν εκ νέου, μετά από διακοπή το 2010, οι επίσημες διαπραγματεύσεις μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης για την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ). Αυτή η εξέλιξη ήρθε ως αποτέλεσμα της συνάντησης στην Αθήνα μεταξύ του υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας, Γιώργου Γεραπετρίτη, και του Λίβυου ομολόγου του, Taher Salem Al Baour.

Η επανέναρξη της διαδικασίας δεν ήταν καθόλου αυτονόητη, καθώς προέκυψε μετά από μια περίοδο όπου δεν υπήρχαν ενδείξεις ότι οι δύο χώρες θα μπορούσαν να βρουν κοινό έδαφος για να επανεκκινήσουν τις συνομιλίες για τις θαλάσσιες ζώνες.

Είχε προηγηθεί ένα έντονο διπλωματικό «μπρα ντε φερ» μεταξύ Αθήνας και Τρίπολης, το οποίο είχε κλιμακώσει την ένταση στις σχέσεις τους, φτάνοντας μέχρι και τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών.

Ωστόσο, η ανταλλαγή νομικών θέσεων μεταξύ των δύο πλευρών οδήγησε τελικά στην ώθηση για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, οι οποίες είχαν μείνει στάσιμες για περίπου δεκαπέντε χρόνια.

Παρά το γεγονός ότι είναι ακόμα νωρίς για να προβλεφθεί το τελικό αποτέλεσμα και ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο εξακολουθεί να έχει ισχυρή επιρροή στην πολιτική ελίτ της Λιβύης, η συγκεκριμένη εξέλιξη θεωρείται ένα θετικό βήμα για την επανέναρξη του διαλόγου και τη βελτίωση των διμερών σχέσεων.

Η Ελλάδα αντιμετωπίζει τώρα τη μεγάλη πρόκληση να ξεπεράσει το τουρκολιβυκό μνημόνιο μέσα από τις συνομιλίες, κάτι που θα εξαρτηθεί από το εύρος και το περιεχόμενο των συζητήσεων.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η σχέση των δύο χωρών εισέρχεται σε μια νέα φάση με προοπτικές θετικής εξέλιξης.

Ένας σημαντικός σταθμός για αυτές τις εξελίξεις ήταν η επίσκεψη του Γιώργου Γεραπετρίτη στην Τρίπολη τον Ιούλιο, όπου συμφωνήθηκε η εμβάθυνση των διμερών σχέσεων και η επανεκκίνηση σημαντικών θεμάτων, όπως το μεταναστευτικό, το εμπόριο και η οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών.

Την ίδια γραμμή ακολούθησε και η ελληνική απάντηση στον ΟΗΕ, όπου, παρά την απόρριψη των λιβυκών ισχυρισμών, η Τρίπολη καλείται να επιστρέψει στον διάλογο.

Η σύσταση τεχνικών επιτροπών και από τις δύο πλευρές, με επικεφαλής από την ελληνική πλευρά την υφυπουργό Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, αποτέλεσε έναν ακόμη σημαντικό παράγοντα στην προσπάθεια επιτάχυνσης των συνομιλιών.

Επιπλέον, η ενεργοποίηση της αμερικανικής εταιρείας Chevron στις περιοχές νότια της Κρήτης έπαιξε ρόλο στην τόνωση των διαπραγματεύσεων, προσδίδοντας δυναμική και εμπιστοσύνη στην ελληνική πλευρά.

Η παρουσία της Chevron θεωρείται σημαντική, καθώς αμφισβητεί σε μεγάλο βαθμό το κύρος του τουρκο-λιβυκού μνημονίου στο εσωτερικό της Λιβύης, όπου μέχρι πρότινος αποτελούσε ένα αδιαμφισβήτητο πολιτικό ταμπού. Ωστόσο, κατά το πρόσφατο ταξίδι του Γεραπετρίτη στα δύο κέντρα εξουσίας της Λιβύης, αναγνωρίστηκε πως το μνημόνιο παραμένει βασικό «αγκάθι» στις διαπραγματεύσεις.

Το επόμενο διάστημα θα δείξει σε ποιο βαθμό το πολιτικό αυτό αφήγημα έχει αποδυναμωθεί και αν αυτό θα διευκολύνει την πρόοδο ή θα προκαλέσει παρελκυστικές τακτικές, με την Αθήνα να διατηρεί αμετακίνητη θέση και να θεωρεί το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο άκυρο και εκτός διαπραγμάτευσης.