Μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ του ελληνικού δημοσίου και της Open AI προβλέπει την πιλοτική εφαρμογή του Chat GPT σε 20 Λύκεια, προκαλώντας αντιδράσεις στην επιστημονική κοινότητα. Η πρωτοβουλία "Εισαγωγή της Τεχνητής Νοημοσύνης στα Σχολεία" υλοποιείται σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού και το Ίδρυμα Ωνάση.

Το Chat GPT Edu θα ενταχθεί στην εκπαιδευτική διαδικασία μέσω ενός πιλοτικού προγράμματος σε 20 Λύκεια, συμπεριλαμβανομένων 6 Λυκείων των Δημόσιων Ωνάσειων Σχολείων και επιλεγμένων Πρότυπων και Πειραματικών. Ωστόσο, μέλη της εκπαιδευτικής και ερευνητικής κοινότητας εκφράζουν αμφιβολίες.

Η Ιωάννα Νούλα, Σύμβουλος τεχνολογικής πολιτικής και δικαιωμάτων του παιδιού, ιδρύτρια του COR Sandbox, τονίζει: "Πρόκειται για ένα αδοκίμαστο εργαλείο. Δεν μπορούμε καν να φανταστούμε τι είναι στην πράξη το Chat Gpt Edu, όπως επίσης δεν γνωρίζουμε αν έχει τεσταριστεί σε εργαστηριακές συνθήκες πριν βγει στην αγορά και χρησιμοποιηθεί από ευάλωτα άτομα".

Η κ. Νούλα εξήγησε στο NEWS 24/7 ότι η ασφάλεια πρέπει να προηγείται της ενσωμάτωσης της τεχνητής νοημοσύνης στα σχολεία. Προτείνει να εξετάσουμε το πιλοτικό πρόγραμμα με κριτήρια οδικής ασφάλειας, ρωτώντας: "Θα βάζατε το παιδί σας σε ένα self driving σχολικό λεωφορείο;" Επισημαίνει ότι η τεχνολογία μπορεί να κάνει σφάλματα και χρειάζονται εχέγγυα πριν την εφαρμογή της ΑΙ στην εκπαίδευση.

Ο Γρηγόρης Τσαρδανίδης, μέλος του Open Lab Athens και υποψήφιος διδάκτορας στο Queen Mary University of London, υπογραμμίζει ότι η επίδραση της παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης δεν έχει αποσαφηνιστεί ούτε για ενήλικες. "Έστω ότι το chat bot δεν δώσει ως απάντηση ψευδείς πληροφορίες, έστω ότι δεν κλαπούν τα προσωπικά δεδομένα των ανηλίκων – ζητήματα τα οποία υπάρχουν μέχρι στιγμής – τι επίδραση έχει το Chat GPT στη μαθησιακή διαδικασία;"

Ο κ. Τσαρδανίδης υπενθύμισε το πρόσφατο πείραμα του ΜΙΤ, όπου η χρήση παραγωγικής ΑΙ επηρέαζε τις γνωστικές ικανότητες των συμμετεχόντων. Αν και ήταν πιο γρήγοροι, δυσκολεύονταν να θυμηθούν τι είχαν γράψει. "Στο Λύκειο δεν κυνηγάμε τη μέγιστη παραγωγικότητα. Κυνηγάμε την εξάσκηση του ίδιου του ανθρώπου. Το αντικείμενο της εκπαίδευσης δεν είναι να γράψει γρήγορα μία έκθεση. Είναι να μάθει να γράφει" σημειώνει.

Το συμπέρασμα του πειράματος του ΜΙΤ θέτει ζήτημα συνέχειας της έρευνας. Χρειάζονται μακροχρόνιες μελέτες για να διαπιστωθεί αν και σε ποιο βαθμό επηρεάζεται η διανοητική ικανότητα -ιδίως στους ανήλικους.

Οι αντιδράσεις εν μέρει οφείλονται στην αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να προχωρήσει στο πιλοτικό πρόγραμμα χωρίς διαβούλευση με φορείς και επιστήμονες. Η κ. Νούλα διερωτάται για το σκεπτικό επιλογής των 20 σχολείων και του Λυκείου, καθώς και για το ποιοι εμπειρογνώμονες συμμετείχαν στον διάλογο και γνωρίζουν τις πραγματικές ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας και του ελληνικού σχολείου.

Στην εκδήλωση της ΔΕΘ, η συζήτηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον CEO της Open AI, Sam Altman, και τη Σοφία Ζαχαράκη, επικεντρώθηκε σε στρατηγικής φύσεως ζητήματα, χωρίς εξειδίκευση για τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία.

Ο Γρηγόρης Τσαρδανίδης επισημαίνει ότι "η επίκληση της ΑΙ ως δείγμα εκσυγχρονισμού με φράσεις όπως "η Ελλάδα πάει μπροστά" και "5η βιομηχανική επανάσταση" είναι αυτό που ονομάζουμε στη βιβλιογραφία mystification of AI". Προτείνει η τεχνητή νοημοσύνη να είναι αντικείμενο εκπαίδευσης, όχι απαραίτητα εργαλείο εκπαίδευσης, ώστε οι μαθητές να γνωρίζουν τους κινδύνους και τις πραγματικότητες πίσω από αυτήν.

Η Open AI, με έδρα στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχει αποτύχει να τηρήσει το ευρωπαϊκό στάνταρ προστασίας των προσωπικών δεδομένων. Η ΜΚΟ Homo Digitalis κατέθεσε στο Υπουργείο Παιδείας αίτημα χορήγησης εγγράφων για το Μνημόνιο Συνεργασίας “OpenAI for Greece”.

Η ΜΚΟ τονίζει το ζήτημα του κλειστού λογισμικού και την ανάγκη προώθησης έργων βασισμένων σε ελεύθερο και ανοικτό λογισμικό. "Είναι δυσάρεστο να βλέπουμε να προωθείται μια συνεργασία με εταιρεία που αναπτύσσει ιδιόκτητο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης, αντί να προωθούνται από την Ελληνική Κυβέρνηση έργα βασισμένα σε ελεύθερο και ανοικτό λογισμικό που αξιοποιούν πραγματικά τα ερευνητικά κέντρα της χώρας μας".

Ο κ. Τσαρδανίδης προτείνει τη δημιουργία εγχώριων τεχνολογιών με ανοικτά πρότυπα, όπως το γλωσσικό μοντέλο που έχει δημιουργήσει το Ερευνητικό Κέντρο Αθηνά.

Το NEWS 24/7 ρώτησε το Υπουργείο Παιδείας για το χρονοδιάγραμμα του πιλοτικού προγράμματος, τον τρόπο αξιοποίησης του Chat GPT Edu, την ενημέρωση μαθητών και καθηγητών, και τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με το GDPR. Το Υπουργείο απάντησε ότι το πρόγραμμα είναι σε στάδιο διαμόρφωσης.