Η τεχνητή νοημοσύνη απαιτεί τεράστια data centers, τα οποία καταναλώνουν αξιοσημείωτες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας, επηρεάζοντας την παγκόσμια ζήτηση, τις τιμές και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Σύμφωνα με τον ΟΠΕΚ, τα data centers κατανάλωσαν έως και 500 τεραβατώρες ηλεκτρικής ενέργειας το 2023, υπερδιπλάσιες από την ετήσια κατανάλωση την περίοδο 2015-19. Εκτιμάται ότι η κατανάλωση θα τριπλασιαστεί σε 1.500 τεραβατώρες μέσα στην επόμενη πενταετία.

Η συνολική κατανάλωση ενέργειας των data centers ισοδυναμεί σήμερα με αυτή της Γερμανίας ή της Γαλλίας, ενώ το 2030 θα είναι συγκρίσιμη με το ενεργειακό προφίλ της Ινδίας, του τρίτου μεγαλύτερου καταναλωτή ηλεκτρικής ενέργειας στον κόσμο. Θα υπερβεί επίσης την προβλεπόμενη παγκόσμια κατανάλωση των ηλεκτρικών οχημάτων κατά 1,5 φορές.

Η ταχύτερη αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας των data centers καταγράφεται στις ΗΠΑ, όπου βρίσκονται τα περισσότερα κέντρα δεδομένων παγκοσμίως. Σύμφωνα με τη McKinsey, η ενέργεια που θα απαιτήσουν τα αμερικανικά data centers θα υπερτριπλασιαστεί, ξεπερνώντας τις 600 τεραβατώρες έως το 2030.

Στο αισιόδοξο σενάριο, η αυξανόμενη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας λόγω της AI θα οδηγήσει σε μικρή αύξηση των τιμών ενέργειας. Ωστόσο, μια μικρότερη αύξηση της προσφοράς θα μπορούσε να προκαλέσει απότομες αυξήσεις στο ενεργειακό κόστος, επιβαρύνοντας καταναλωτές και επιχειρήσεις και επιβραδύνοντας την ανάπτυξη της ίδιας της AI.

Στις ΗΠΑ, η επέκταση της AI θα μπορούσε να αυξήσει τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας έως και 9%. Στην Ευρώπη, οι περιοχές με περιορισμένο ενεργειακό εφοδιασμό, όπως η Ιρλανδία, είναι πιο εκτεθειμένες, ενώ οι χώρες με ευέλικτο ενεργειακό μείγμα, όπως η Γαλλία (πυρηνική ενέργεια) και οι σκανδιναβικές χώρες (υδροηλεκτρική ενέργεια), θα αντιμετωπίσουν μικρότερο αντίκτυπο στις τιμές.

Οι εταιρείες AI υπογράφουν συμφωνίες αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας με κατασκευαστές μονάδων ανανεώσιμης και πυρηνικής ενέργειας, «κλειδώνοντας» χαμηλότερες τιμές για το μέλλον. Στον βαθμό που οι επιχειρήσεις του κλάδου δεσμεύουν ενέργεια για τα data centers, θα περιορίζουν την προσφορά ενέργειας για άλλες χρήσεις, ασκώντας πίεση στις τιμές.

Σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Ενέργειας (IEA), το φυσικό αέριο αποτελεί τη μεγαλύτερη πηγή ηλεκτρικής ενέργειας για τα data centers στις ΗΠΑ (40%), ακολουθούμενο από ανανεώσιμες πηγές (24%), πυρηνική ενέργεια (20%) και άνθρακα (15%). Στην Κίνα, τα data centers εξυπηρετούνται κατά 70% από ορυκτά καύσιμα, 20% από ανανεώσιμες πηγές και 10% από πυρηνική ενέργεια. Στην Ευρώπη, η ανανεώσιμη και η πυρηνική ενέργεια αναμένεται να καλύψουν το μεγαλύτερο μέρος της πρόσθετης απαιτούμενης ηλεκτρικής ενέργειας (85%) έως το 2030.

Η αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας που οδηγείται από την AI εκτιμάται ότι θα προσθέσει 1,7 γιγατόνους στις παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από το 2025 έως το 2030, ισοδύναμο με τις εκπομπές της Ιταλίας σε μία πενταετία. Οι έμμεσες εκπομπές από τα κέντρα δεδομένων αυξάνονται κατά τουλάχιστον 80% σε ορίζοντα δεκαετίας και ενδέχεται να ανέλθουν στο 1,5% των εκπομπών.

Η εκπαίδευση και η λειτουργία σύνθετων μοντέλων AI απαιτούν υπολογιστική υψηλής απόδοσης και μεγάλα συγκροτήματα διακομιστών. Τα data centers καταναλώνουν τεράστιες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας για συστήματα υπολογισμού και ψύξης.

Οι δυνατότητες της AI είναι πολλές υποσχόμενες, όμως οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής καλούνται να συντονίσουν τις βέλτιστες λύσεις σε διεθνές επίπεδο για να μετριάσουν το κοινωνικό κόστος από το ενεργειακό και περιβαλλοντικό της αποτύπωμα, το οποίο αποτελεί πρόκληση για την ίδια την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης.