Φανταστείτε να ψάχνετε μια βελόνα στα άχυρα... Τώρα, αντικαταστήστε την βελόνα με ένα κράνος ορειβάτη, τα άχυρα με 1.830 στρέμματα βραχώδους εδάφους στις ιταλικές Άλπεις, και το ανθρώπινο μάτι με την αλάνθαστη ακρίβεια της τεχνητής νοημοσύνης. Αυτή είναι η ιστορία του Νίκολα Ιβάλντο, του 64χρονου γιατρού που αγνοούνταν από τον Σεπτέμβριο του 2024, και της επαναστατικής τεχνολογίας που έφερε την υπόθεση στο φως.

Η Εθνική Υπηρεσία Ορεινής και Σπηλαιολογικής Διάσωσης της Ιταλίας (CNSAS), μπροστά στην απελπιστική πρόκληση να εντοπίσει τον Ιβάλντο στην βόρεια πλευρά του Μονβίζο, στράφηκε στην τεχνολογία. Δύο drones, εξοπλισμένα με κάμερες υψηλής ανάλυσης, σάρωσαν την περιοχή, καταγράφοντας 2.600 εικόνες σε μόλις πέντε ώρες. Αυτό που θα απαιτούσε εβδομάδες, ίσως και μήνες, εξονυχιστικών ερευνών από ανθρώπους, η τεχνητή νοημοσύνη το έκανε σε ένα απόγευμα.

Το κλειδί ήταν ένα εξελιγμένο λογισμικό που αναλύει τις εικόνες, αναζητώντας χρωματικές ανωμαλίες. Όπως εξηγεί ο χειριστής drone Σαβέριο Ιζόλα, "Το λογισμικό εντόπισε pixel διαφορετικού χρώματος στις εικόνες της Τρίτης." Αυτά τα κόκκινα pixel, που ξεχώριζαν από το γκρίζο και καφέ τοπίο, οδήγησαν τους διασώστες στο κράνος του Ιβάλντο, την πρώτη σημαντική ένδειξη για την τοποθεσία του.

Η σορός του άτυχου ορειβάτη βρέθηκε στις 31 Ιουλίου, σε υψόμετρο 3.150 μέτρων, 600 μέτρα κάτω από την κορυφή. Η επιχείρηση, αν και επιτυχής, δεν ήταν χωρίς προκλήσεις. Η ομίχλη και τα απρόβλεπτα καιρικά φαινόμενα καθυστέρησαν τις προσπάθειες, αναγκάζοντας τους διασώστες να ξεκινήσουν στις 4 τα ξημερώματα για να φτάσουν στο σημείο. Η Πυροσβεστική επενέβη με ελικόπτερο για την ανάσυρση της σορού.

Η μέθοδος που χρησιμοποίησε η CNSAS αναπτύσσεται σε συνεργασία με την Εθνική Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας της Ιταλίας (ENAC). Η χρήση drone ξεκίνησε πριν από πέντε χρόνια, αλλά η προσθήκη της τεχνητής νοημοσύνης για αναγνώριση χρωμάτων και σχημάτων τον τελευταίο ενάμιση χρόνο έχει αποδειχθεί καθοριστική. "Μήνα με τον μήνα τις εξελίσσουμε," τονίζει ο Ιζόλα, υπογραμμίζοντας παράλληλα τη σημασία της ανθρώπινης προσπάθειας: "Τίποτα δεν θα ήταν εφικτό χωρίς τις ομάδες τεχνικών και διασωστών."

Επιπλέον, η πληροφορία από το κινητό τηλέφωνο του Ιβάλντο συνέβαλε στον περιορισμό της περιοχής αναζήτησης, αποδεικνύοντας ότι η τεχνολογία και η ανθρώπινη ευφυΐα μπορούν να συνεργαστούν αρμονικά. Συνολικά έξι άνθρωποι (δύο χειριστές drone και τέσσερις διασώστες) συμμετείχαν στην τελική φάση της επιχείρησης.

Η τεχνητή νοημοσύνη δεν περιορίζεται μόνο στην ανάλυση στατικών εικόνων. Σήμερα, χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με θερμικές κάμερες για τον εντοπισμό ζώντων οργανισμών, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης. "Η A.I. μπορεί να επεξεργαστεί θερμικά δεδομένα και να δώσει αξιοποιήσιμα ευρήματα μέσα σε λίγες ώρες," αναφέρει ο Ιζόλα, προσθέτοντας ότι οι τεχνολογίες αυτές, μερικές από τις οποίες προέρχονται από τον στρατό, έχουν ήδη σώσει ζωές.

Η ιστορία του Νίκολα Ιβάλντο είναι μια τραγική υπενθύμιση των κινδύνων που αντιμετωπίζουν οι ορειβάτες, αλλά και μια απόδειξη της δύναμης της τεχνολογίας και της ανθρώπινης αποφασιστικότητας. Μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να αλλάξει για πάντα τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις στις πιο αντίξοες συνθήκες;