Το τουρκικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε την επιστροφή στην τακτική των παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου στο Αιγαίο, κάτι που είχε προβλεφθεί από διπλωματικούς κύκλους.

Η «κόπωση» στις διμερείς επαφές οφείλεται στις διαφορετικές αντιλήψεις για τη Διακήρυξη των Αθηνών (Δεκέμβριος 2023). Η Αθήνα την θεωρεί ως ένδειξη καλής θέλησης για ουσιαστική συζήτηση, ενώ η Άγκυρα ως μορατόριουμ στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

Το πρώτο μήνυμα ελήφθη με την ακύρωση των ερευνών για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου τον Ιούλιο του 2024. Η κατάθεση του Θαλασσίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και η παραχώρηση οικοπέδων στη Chevron νοτίως της Κρήτης ενίσχυσαν τους «σκληρούς» στην Τουρκία, που θεωρούν ότι η Αθήνα παραβιάζει τα συμφωνηθέντα.

Η ακύρωση της συνάντησης Μητσοτάκη-Ερντογάν στη Νέα Υόρκη και το ραντεβού Ερντογάν-Τραμπ στον Λευκό Οίκο επιδείνωσαν την κατάσταση. Ο υπουργός Άμυνας Νίκος Δένδιας δήλωσε: «Η πατρίδα μας ουδένα απειλεί, αλλά είναι απολύτως αποφασισμένη να υπερασπιστεί την κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα».

Αυξήθηκαν οι αυθαιρεσίες αλιευτικών εντός ελληνικών χωρικών υδάτων, ενώ σημειώθηκε εμπλοκή σκαφών του Λιμενικού Σώματος και τουρκικής ακταιωρού έξω από το Αγαθονήσι. Η Τουρκία, μέσω του υπουργού Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ, προειδοποίησε ότι η ανάπτυξη πυραυλικών συστοιχιών στα νησιά παραβιάζει το αποστρατιωτικοποιημένο καθεστώς τους.

Την Τουρκία ενοχλεί η στρατηγική σύγκλιση Ελλάδας-Ισραήλ, την οποία θεωρεί «αντιτουρκική» συμμαχία. Η τριμερής σύνοδος κορυφής Ισραήλ, Ελλάδας και Κύπρου στα Ιεροσόλυμα ενίσχυσε αυτή την εκτίμηση.

Ακολούθησε εικονική αερομαχία ελληνικού και τουρκικού F-16 μεταξύ Λέσβου και Λήμνου, κατά την αναχαίτιση λόγω παραβίασης του εναέριου χώρου. Ο Νίκος Δένδιας απάντησε από τη Σάμο, τονίζοντας ότι η Ελλάδα δεν απειλεί κανέναν και είναι αποφασισμένη να υπερασπιστεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα.

Το 2025 οδεύει προς το τέλος του με 219 παραβιάσεις εναέριου χώρου και μία εμπλοκή τουρκικού με ελληνικό F-16. Το 2022 είχαν καταγραφεί 11.258 παραβιάσεις, 333 εμπλοκές και 234 υπερπτήσεις. Το 2023 υπήρξαν 1.172 παραβιάσεις, 21 υπερπτήσεις και 87 εμπλοκές, ενώ το 2024 δεν έγινε καμία παραβίαση.

Η επιστροφή της Τουρκίας στην ένταση οφείλεται στο αίσθημα περικύκλωσης που αισθάνεται το στρατιωτικό κατεστημένο, θεωρώντας ότι η τριμερής σχέση Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ στρέφεται κατά των τουρκικών συμφερόντων. Πηγές από την Άγκυρα ισχυρίζονται ότι οι παραβιάσεις γίνονται μεταξύ 6 και 10 ν.μ., επικαλούμενες τη διαφορά στα χωρικά ύδατα. Ωστόσο, η Τουρκία δεν αναγνωρίζει θαλάσσια σύνορα με την Ελλάδα, εκτός από τις εκβολές του Έβρου και την περιοχή του Καστελλόριζου.

Στις 20 και 21 Ιανουαρίου θα συναντηθούν οι διπλωματικές αντιπροσωπείες σε επίπεδο υφυπουργών για τον πολιτικό διάλογο και τη θετική ατζέντα. Αναμένεται να φανεί αν θα πραγματοποιηθεί το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας υπό τους Μητσοτάκη και Ερντογάν στους πρώτους μήνες του 2026 στην Άγκυρα.

Η Άγκυρα επιβεβαίωσε τον τερματισμό της περιόδου των «ήρεμων αιθέρων» στο Αιγαίο. Το τουρκικό υπουργείο Άμυνας ανέφερε ότι οι πτήσεις γίνονται σε διεθνή εναέριο χώρο και ότι η Τουρκία επιδιώκει την ειρηνική επίλυση των προβλημάτων μέσω διαλόγου.

Στην τουρκική πλευρά υπάρχει αντίδραση για τις επαφές και συμφωνίες μεταξύ Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας, υποστηρίζοντας ότι δεν αποτελούν στρατιωτική απειλή. Θεωρούν ότι το Ισραήλ και η Ελλάδα αυξάνουν την ένταση στην περιοχή και παρακολουθούν τα εξοπλιστικά προγράμματα της Ελλάδας και τις δηλώσεις για στρατιωτικοποίηση των νησιών.

Τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν ότι ο Νετανιάχου αντιτάχθηκε στις προσπάθειες της Τουρκίας να αποκτήσει F-35, δηλώνοντας ότι το Ισραήλ θα αποτρέψει παράγοντες που δεν θα έπρεπε να έχουν αυτά τα αεροσκάφη από το να τα αποκτήσουν.