Σήμερα, σύμφωνα με το εορτολόγιο, τιμάται η μνήμη του Ελευθερίου ιερομάρτυρος και της μητέρας του, Ανθίας, καθώς και της Οσιομάρτυρος Σωσάννης διακονίσσης εν Ελευθερουπόλει.

Ο Άγιος Ελευθέριος γεννήθηκε τον 2ο αιώνα μ.Χ. στην Ελλάδα (κατά άλλους στη Ρώμη) από εύπορους γονείς, επί αυτοκρατόρων Κόμμοδου και Σεπτίμου Σεβήρου. Ορφανός από πατέρα, ανατράφηκε από τη μητέρα του, Ανθία, η οποία ασπάστηκε τον χριστιανισμό μέσω του κηρύγματος των μαθητών του Αποστόλου Παύλου. Η Ανθία επιθυμούσε διακαώς να επισκεφθεί τη Ρώμη, και κάποτε πραγματοποίησε το όνειρο της μαζί με το νεαρό Ελευθέριο. Εκεί, ο επίσκοπος Ρώμης, Ανίκητος, διέκρινε την εξυπνάδα, την πίστη και την ακεραιότητα του Ελευθερίου και τον έθεσε υπό την προστασία του.

Σε ηλικία 15 ετών, ο Ελευθέριος χειροτονήθηκε διάκονος από τον επίσκοπο Ανίκητο και τρία χρόνια αργότερα ιερέας. Από αυτή τη θέση, εργάστηκε με ζήλο για τη διδασκαλία του ποιμνίου του και για φιλανθρωπικά έργα. Στα είκοσι του χρόνια, με κοινή απόφαση κλήρου και λαού, έγινε επίσκοπος Ιλλυρικού (σημερινής Αλβανίας), με έδρα την Αυλώνα.

Η χειροτονία του Αγίου Ελευθερίου έγινε «κατ’ οικονομίαν» Θεού, λόγω των μεγάλων αρετών και της σοφίας του, η οποία προσέλκυε τους ειδωλολάτρες στον Χριστό. Η γλυκύτητα του λόγου του, που επιβεβαιωνόταν από τα θαύματα, έκανε πολλούς να ασπαστούν τη χριστιανική αλήθεια.

Η φήμη του Αγίου Ελευθερίου έφτασε μέχρι τη Βρετανία. Ο βασιλιάς της, Λούκιος, έγραψε επιστολή στον Ελευθέριο, εκφράζοντας την επιθυμία του ιδίου και του λαού του να γίνουν χριστιανοί. Ο Ελευθέριος ανταποκρίθηκε άμεσα, στέλνοντας δύο άνδρες, εκπαιδευμένους στην πίστη, οι οποίοι κατήχησαν και βάπτισαν τον Λούκιο και το λαό του.

Όταν ο Σεπτίμιος Σεβήρος πληροφορήθηκε τη δράση του Ελευθερίου, διέταξε τη σύλληψή του. Μετά από βασανιστήρια, ο Ελευθέριος οδηγήθηκε στην αρένα της Ρώμης. Τα άγρια ζώα δεν τον άγγιξαν, και τελικά αποκεφαλίστηκε μαζί με τη μητέρα του. Έτσι, ο Άγιος Ελευθέριος εισήλθε στην ελευθερία της ένδοξης κατάστασης των παιδιών του Θεού.

Ο Άγιος Ελευθέριος θεωρείται βοηθός των εγκύων γυναικών, χαρίζοντας «καλή λευτεριά». Πολλές γυναίκες επικαλούνται τη βοήθειά του και ακουμπούν το εικονισματάκι του πάνω τους.

*Υπάρχουν και άλλες ημερομηνίες που γιορτάζει αυτό το όνομα.